Dereń: sadzenie i pielęgnacja, rodzaje i odmiany

Roślina dereń (łac. Cornus)

należy do rodzaju rodziny Cornel, której przedstawiciele w naturze liczą około pięćdziesięciu. Najczęściej są to liściaste rośliny drzewiaste - krzewy lub drzewa, ale czasami są to byliny zielne lub zdrewniałe rośliny zimozielone. Rodzaj Kizil składa się z czterech podgrup. Słowo „dereń”, zapożyczone z języka tureckiego, oznacza „czerwony” - najwyraźniej przez kolor jagód najsłynniejszego gatunku derenia. Rośliny tego rodzaju są szeroko rozpowszechnione w Europie Wschodniej i Południowej, na Kaukazie, w Azji Mniejszej, Chinach i Japonii. Ludzie zaczęli uprawiać dereń już dawno temu: nawet Rzymianie i starożytni Grecy zajmowali się selekcją najlepszych form roślin do uprawy w ogrodach i, jak argumentował Wergiliusz, nie bez powodzenia. Na środkowym pasie dereń zaczął rosnąć w XVII wieku za czasów cara Aleksieja Michajłowicza, wielkiego miłośnika wszelkiego rodzaju cudów roślinnych, a zainteresowanie dereniem spowodowała niezwykła użyteczność jego owoców, używanych w tamtych czasach w postaci wywaru. Pierwsi osadnicy w Ameryce używali derenia do mycia zębów, a tubylcy amerykańscy robili strzały. Później z bardzo twardego drewna derenia zaczęto wytwarzać czółenka na sprzęt tkacki, klamki do drzwi, trzonki młotków, rakiety tenisowe. Mówi się, że nawet Święty Krzyż został wykonany z derenia. Kwiat derenia pacyficznego jest oficjalnym kwiatem Kolumbii Brytyjskiej, prowincji Kanady, a kwitnący dereń jest oficjalnym drzewem amerykańskich stanów Missouri i Wirginia..

Krzew derenia - opis

Najbardziej znanym przedstawicielem rodzaju jest dereń pospolity lub dereń męski, do 2,5 m wysokości z błyszczącymi czerwono-pomarańczowymi zwisającymi pędami, które w kontakcie z glebą łatwo się zakorzeniają, jasnozielone lub naprzemiennie liście i mlecznobiałe kwiaty zebrane w kwiatostany do 5 cm średnicy, które kwitną w maju i kwitną w ciągu dwóch tygodni. Owoce derenia z jednym lub dwoma nasionami, dojrzewające od sierpnia do października, różnią się kształtem i kolorem. W formach uprawnych osiągają długość 3 cm, zwykle mają kształt wydłużony, cylindryczny, ale są też gatunki prawie okrągłe, jak wiśnia, owoce, a także beczkowate, a nawet gruszkowate. Kolor owocu jest zwykle jaskrawoczerwony, ale znane są formy z różowymi, żółtymi, fioletowymi, a nawet czarnymi jagodami. A jagody derenia różnią się smakiem: mogą być słodkie, cierpkie lub cierpko-słodkie, soczyste lub wytrawne. Sama roślina może być uformowana zarówno jako krzew, jak i jako drzewo. Dereń jest dość mrozoodporny, ale w temperaturze -30 ºC końce pędów zamarzają. Dereń żyje ponad sto lat.

Sadzenie derenia

Kiedy sadzić dereń

Czas sadzenia derenia jest łatwy do odgadnięcia - gdy tylko liście topoli zaczną opadać. Sadzenie derenia jesienią jest lepsze niż wiosną, ponieważ wiosną będziesz musiał sadzić dereń w bardzo krótkim odstępie czasu między rozgrzaniem się podłoża, a czasem, gdy pąki derenia zaczną kwitnąć. Wybierz obszar półcienisty dla derenia z glebą bogatą w wapno po stronie południowej lub południowo-zachodniej, na którym woda gruntowa nie występuje więcej niż półtora metra. Dereń rośnie również na glebach kwaśnych, ale wpływa to negatywnie zarówno na jego rozwój, jak i na jakość plonów. Dereń umieszcza się nie bliżej niż 3-5 metrów od ogrodzenia, budynków i innych drzew. Aby dereń przynosił owoce, musi mieć w ogrodzie parę, a najlepiej dwie, i należy je umieszczać nie dalej niż 3-5 metrów od siebie.

Jak sadzić dereń

Sadzonki derenia gotowe do sadzenia powinny mieć 2 lata, wysokość ok. 1,5 m, średnicę pnia ok. 2 cm, posiadać 3-5 gałęzi szkieletowych. Dereń sadzi się w dołku o średnicy i głębokości około 80 cm, po wykopaniu dołka wbić w niego kołek, do którego następnie przywiążemy sadzonkę. Kołek wbija się od strony, z której zwykle wieje wiatr. Górną, żyzną warstwę gleby usuniętą z dołu, wymieszaj z humusem i nawozami mineralnymi, wylej z niej wzgórze na środek dołu, umieść sadzonkę derenia na wzgórzu, ostrożnie rozłóż jej korzenie, wypełnij dziurę żyzną glebą nawozami, podtrzymując sadzonkę tak, aby jej korzeń szyja znajdowała się 3-4 cm nad poziomem miejsca. Podlewaj sadzonkę trzema wiadrami wody, a po wchłonięciu gleba osiądzie, a szyja zostanie wyrównana z powierzchnią, pociąć pędy sadzonki o jedną trzecią długości, przywiązać do podpory i ściółkować koło przy pniu próchnicą lub suchą glebą z niższej, mniej żyznej warstwy gleby.

Pielęgnacja derenia

Jak wyhodować dereń w ogrodzie

Sadzenie i pielęgnacja derenia niewiele różni się od sadzenia i pielęgnacji innych krzewów owocowych - na przykład róży lub berberysu. Pielęgnacja derenia polega na podlewaniu, spulchnianiu gleby na miejscu, usuwaniu z niej chwastów, przycinaniu pędów roślin i karmieniu. Osobliwością derenia jest to, że nie ma okresowości w jego owocowaniu, to znaczy daje plon corocznie. Układanie przyszłorocznych zbiorów odbywa się w maju-czerwcu tego roku, a pod koniec okresu wegetacyjnego powinny ostatecznie uformować się pąki kwiatowe, które tworzą się jednocześnie ze wzrostem pędów. Dlatego tak ważne jest terminowe podlewanie i nawożenie derenia. Aby woda nie rozlała się po miejscu, ale aby przejść do powierzchownie położonego systemu korzeniowego, wykonaj okrągłą bruzdę wokół buszu i wlej do niego wodę. Staraj się zachować równowagę w nawodnieniu derenia: powinno być wystarczająco dużo wody, ale nadmierne podlewanie jest niedopuszczalne. Po podlaniu gleba na miejscu jest poluzowana nie głębiej niż 8-10 cm, jednocześnie pozbywając się chwastów. Jeśli chodzi o opatrunki, to w pierwszej połowie sezonu stosuje się nawozy ze składnikiem azotowo-fosforowym, aw drugiej koncentrują się na potażu - na przykład do gleby dodaje się popiół drzewny. Dereń dobrze reaguje na kompost i próchnicę, ale najważniejsza dla wzrostu i owocowania derenia jest obecność wapnia w glebie - miej to na uwadze.

Przycinanie derenia

Uprawa derenia polega na regularnym przycinaniu krzewu. Zimą lub wczesną wiosną, w okresie spoczynku, należy usunąć z krzewu wszystkie uszkodzone, wysuszone i odmrożone gałęzie, które są łatwym łupem dla grzybów lub szkodliwych owadów. Przed ścięciem gałęzi zanurz nożyczki w mieszaninie wybielacza 1: 3, aby nie przenieść patogenów, które mogły osiedlić się na derenie, na zdrowe gałęzie. Skróć lub przytnij łodygi, które są zbyt stare, aby stymulować nowy wzrost. Wytnij gałęzie i pędy rosnące wewnątrz buszu. Jeśli twój krzew jest przeszczepiony, usuń wszystkie pędy poniżej miejsca przeszczepu. Najprawdopodobniej nie będziesz musiał wykonywać przycinania formującego, ponieważ roślina ma naturalnie piękną koronę..

Szkodniki i choroby derenia

Z reguły na dereń nie wpływają szkodniki ani choroby. Ale czasami, niezwykle rzadko, roślina cierpi na grzybiczą chorobę rdzy, objawiającą się żółtymi plamami na liściach. Niszczą grzyby, traktując roślinę płynem Bordeaux. Rzadko na mączniaka prawdziwego wpływa również dereń, który zwalczany jest siarką koloidalną, a także plamistość, na którą dereń jest traktowany tą samą mieszanką bordoską. Spośród szkodników dereń to ślimak i gąsienica wielokwiatowa - pierwsza jest niszczona przez obróbkę rośliny wapnem, a druga z paryską zielenią.

Dereń na przedmieściach

Z jakiegoś powodu zwyczajowo uważa się, że dereń w Moskwie i regionie moskiewskim nie zapuszcza korzeni, ale to nieprawda. Hodowcy wyhodowali odmiany roślin, które mogą wytrzymać mrozy do trzydziestu stopni, dzięki czemu dereń rozwija się normalnie i owocuje obficie na środkowym pasie. Sadzenie i pielęgnacja derenia w regionie moskiewskim nie różni się od uprawy rośliny, na przykład w regionie Stawropol lub na Ukrainie. Czasami jednak końce młodych pędów zamarzają zimą, więc wiosną należy je ściąć. Aby uniknąć takich przykrych niespodzianek, młody dereń na zimę należy przykryć płótnem na kilka lat, a krąg pnia derenia, zarówno młodego, jak i dorosłego, na zimę ściółkować grubą warstwą torfu lub próchnicy.

Rozmnażanie derenia

Jak rozmnażać dereń

W ogrodnictwie amatorskim dereń rozmnaża się głównie wegetatywnie, jednak rozmnażanie nasion jest całkiem możliwe..

Uprawa derenia z kości

Nasiona derenia są oczyszczane z miazgi i umieszczane w wilgotnym mchu lub trocinach na cały rok, stale utrzymując wilgotne środowisko - dzięki temu nasiona są rozwarstwione przed siewem. Nasiona derenia nie rozpadają się na liścienie, dlatego konieczne jest zanurzenie go w glebie nie więcej niż 3 cm, a niestratyfikowane nasiona kiełkują dopiero po dwóch latach i nie wszystkie z nich. Nasiona uwarstwione kiełkują w roku siewu. Pielęgnacja nasion jest zwykła: podlewanie, karmienie, pielenie, na samym początku wzrostu, cieniowanie od palących promieni. W pierwszym roku sadzonki rosną tylko do 3-4 cm, pod koniec drugiego - do 10-15 cm, a jesienią można je sadzić na otwartym terenie w szkółce. Dereń owocuje z nasion dopiero po 7-10 latach.

Do rozmnażania nasion używa się nasion dzikich gatunków derenia, a następnie, gdy wyrosną z nich młode sadzonki, są używane jako podkładki dla uprawianych gatunków derenia.

Rozmnażanie derenia przez sadzonki

Do cięcia derenia nadają się tylko zielone sadzonki z krzewów nie młodszych niż 5-6 lat - sadzonki zdrewniałe bardzo słabo zakorzeniają się. Sadzonki o dł. 10-15 cm ścinane są wczesnym rankiem z pędów w fazie aktywnego wzrostu, każdy powinien mieć dobrze rozwinięty wierzchołek wzrostu i dwie pary liści. Sadzonki po cięciu są natychmiast umieszczane w wodzie. Ukośne dolne cięcie powinno przechodzić pół centymetra poniżej nerki. Przed sadzeniem sadzonki są pozbawione dolnej pary liści i trzymane przez sześć do dwunastu godzin w 3% roztworze heteroauzyny. Następnie są myte, sadzone pod kątem 45º w zacienionym miejscu, w glebie, na wierzchu posypane warstwą dobrze wypłukanego piasku o grubości 7-10 cm i przykrywane polietylenem tak, aby między folią a sadzonkami była przerwa 15-20 cm. Po posadzeniu sadzonki są podlewane. iw przyszłości gleba jest utrzymywana w stanie lekko wilgotnym, co zapobiega padaniu bezpośredniego światła słonecznego na sadzonki. Konieczne jest podlewanie obszaru przez drobne sito, aby woda nie wylewała się strumieniem, ale była rozpylana. Temperatura pod folią powinna wynosić około 25 ºC, a gdy tylko wzrośnie wyżej, unieś folię, aby ją wywietrzyć. Sadzonki zakorzeniają się w ciągu dwóch do trzech tygodni, po czym zaczynają twardnieć - zajmie to około dwóch tygodni, następnie folia jest usuwana, a dojrzałe sadzonki są karmione płynnym azotanem amonu (30 g na wiadro wody). Następnej jesieni krzewy sadzi się na stałe..

Rozmnażanie derenia przez szczepienie

Pączkowanie przeprowadza się w sierpniu-wrześniu na sadzonych i ukorzenionych dwuletnich sadzonkach dzikiego derenia, a jako zrazy stosuje się odmiany. Ostrym nożem wykonuje się nacięcie na podkładce w poprzek - poziomo i pionowo, a następnie wykonuje się nacięcie pionowe do głębokości 3 cm, z zrazu wycina się pączek z korą, ogonkiem liściowym i częścią drewna, wprowadza się w nacięcie pionowe, ostrożnie popychając na nim korę na bok i przymocuj zraz taśmą do okularów (możesz użyć taśmy biurowej). Po dwóch do trzech tygodniach, jeśli zrobiłeś wszystko poprawnie, ogonek odpadnie. Film można usunąć w październiku. Należy usunąć wschodzące pędy podkładek.

Rozmnażanie derenia przez warstwowanie

Poziome łukowate pędy roczne są używane jako warstwy. Wiosną, gdy tylko gleba się nagrzeje, wykop ją wokół krzaka derenia z dodatkiem nawozów, wyrównaj, wykonaj w niej rowki, zgnij i ułóż w nich zamierzone pędy, przypnij je i posyp ziemią w miejscu mocowania, a szczypty uszczypnij. Gdy w miejscach przyczepów przy warstwach rozwiną się zielone pędy o wysokości 10-12 cm, posyp je do połowy ziemią, po 2-3 tygodniach, gdy pędy dodadzą taką samą ilość wzrostu, posyp je ponownie do połowy. Jesienią lub następnej wiosny warstwy są oddzielane od rośliny matecznej i sadzone w stałym miejscu..

Rozmnażanie derenia przez podzielenie buszu

Ta metoda jest stosowana, gdy konieczne jest przeszczepienie krzewu derenia w nowe miejsce. Wiosną, zanim pęcznieją pąki lub jesienią, miesiąc przed mrozem, wykopuje się dereń, usuwa z niego wszystkie stare gałęzie, system korzeniowy jest ostrożnie uwalniany z gleby, a krzew jest cięty na kilka w przybliżeniu równych części, z których każda ma dobre korzenie i zdrowe część nadziemna. Przed sadzeniem wycina się stare korzenie, resztę lekko skraca.

Dereń jest również rozmnażany przez odrosty korzeni, jeśli wyrastają z ukorzenionej rośliny - pędy są oddzielane od krzewu i przesadzane w nowe miejsce. W szczepionej roślinie pędy korzeni wyrastają z podkładki - dzikiego gatunku derenia, prawdopodobnie nie będziesz go potrzebować.

Rodzaje i odmiany derenia

Dereń pospolity (Cornus mas)

Najbardziej znanym gatunkiem tego rodzaju jest dereń pospolity, który już opisaliśmy. Dodajemy tylko, że najpopularniejszymi formami derenia pospolitego są:

• Pyramidalis - dereń o piramidalnym kształcie korony;
• Nana - dereń karłowaty z kulistą koroną;
• Variegata - dereń z liśćmi otoczonymi białym paskiem;
• Aurea - dereń ze złotymi liśćmi;
• Aurea variegata - dereń z żółtymi pstrokatymi liśćmi.

Dereń biały (Cornus alba)

jest również bardzo rozpowszechnionym gatunkiem w kulturze, który występuje w warunkach naturalnych w Chinach, Japonii, Korei i prawie w całej Rosji. Jest to krzew o wysokości do 3 m, o giętkich, cienkich gałęziach przeważnie czerwono-pomarańczowych, choć zdarzają się formy o gałęziach czarno-czerwonych i czerwono-brązowych. Jego młode pędy pokryte są niebieskawym nalotem. Liście roślin tego gatunku są szeroko jajowate, lekko pomarszczone, dł. 10-12 cm, w górnej części blaszki ciemnozielone, poniżej białawe, jesienią pomalowane na kolor ciemno czerwono-fioletowy. Małe białe kwiaty do 5 cm średnicy, zebrane w kwiatostany corymbose, obficie pokrywają krzew w pierwszej połowie lata i ponownie wczesną jesienią. Białe kuliste owoce z niebieskim odcieniem dojrzewają w samą porę na drugie kwitnienie białego derenia. Ten gatunek ma wiele form dekoracyjnych:

• obramowany srebrem - roślina z kremowo-białą obwódką na liściach, które jesienią przebarwiają się z zielonego na karminowoczerwony. Kolor kory również jest czerwony. Wysokość krzewu 2-3 m;
• Elegantissima - bardzo zimotrwała, szybko rosnąca forma derenia do 3 m wysokości z efektownymi czerwonymi pędami, które uderzają zimą i liśćmi z nierównym kremowym brzegiem, plamami i pręgami;
• Siberica Aurea - krzew o wysokości 1,5-2 m, o bladożółtych liściach na wyprostowanych czerwonych pędach i kremowobiałych kwiatach, które czasami ponownie kwitną jesienią, jednocześnie z dojrzewaniem niebieskawych owoców;
• Siberica Variegata - dereń dwumetrowej wysokości z szerokim kremowobiałym brzegiem, prążkami i plamkami na liściach, które jesienią zmieniają zielone tło na fioletowe, a brzegi i plamka pozostają kremowe. Pędy w zimie zachowują koralowo-czerwony kolor. Roślina mało owocująca, rośnie wolno, bardzo dobrze nadaje się do małych ogrodów.

Dereń czerwony lub krwistoczerwony (Cornus sanguinea)

rośnie w zaroślach lasów liściastych i mieszanych, wzdłuż brzegów rzek i jezior od Bałtyku do dolnego biegu Donu i od południa Skandynawii po Bałkany. Jest to krzew liściasty do 4 m wysokości, z rozgałęzioną koroną i opadającymi pędami o różnych kolorach - zielonym, czerwonym, fioletowym. Jego liście są okrągłe, jajowate, jasnozielone z delikatnym pokwitaniem na górnej stronie i gęsto owłosione, a zatem białawe od dołu. Jesienią liście stają się jaskrawoczerwone. Małe, matowe, białawe kwiaty tworzą corymbose wielokwiatowe kwiatostany o średnicy do 7 cm. Kwitną przez 15-20 dni. Liczne czarne owoce prezentują się elegancko i kontrastowo na tle jaskrawoczerwonych liści. Dekoracyjne formy czerwonego derenia:

• Najbardziej zielony - z pędami, liśćmi i zielonymi owocami;
• Variegata - krzew o wysokości do 4 m, o barwnych żółtych liściach i bladozielonych młodych pędach, które z wiekiem stają się bordowe. Owoce są niebieskawo-czarne;
• Dogwood Mitch - liście tej formy są bladożółte w małych plamkach.

Kwitnący dereń (Cornus florida)

pochodzi ze wschodu Ameryki Północnej. Jest to drzewo liściaste o gęstej, rozłożystej koronie, która kwitnie aż do otwarcia liści. Jesienne liście są jaskrawoczerwone. Odmiany:

• Wódz Cherokee - wysokość drzewa 4-6 m, wypustki czerwono-różowe;
• Rubra - przylistki od jasnoróżowego do jaskrawoczerwonego, wysokość krzewów 4-6 m.

Dereń (Cornus stolonifera)

także z Ameryki Północnej, gdzie rośnie w wilgotnych lasach wzdłuż brzegów cieków wodnych, wspinając się na wysokość od 450 do 2700 m npm. Gatunek zbliżony do białego derenia, ale różni się przede wszystkim zdolnością do wydawania wielu potomstwa wokół buszu. Jest to krzew o wysokości do 2,5 m o czerwono-koralowych błyszczących pędach, jasnozielonych liściach, mlecznobiałych kwiatach, zebranych w kwiatostany o średnicy do 5 cm i niebieskawo-białych owocach. Dekoracyjne formy derenia potomnego to:

• Obramowane biało, do którego należy odmiana Białe złoto - krzew o średniej wysokości z białą obwódką na brzegach zielonych liści;
• Flaviramea - szybko rosnący krzew o okrągłym krzewie o wysokości i szerokości 2-3 m. Jego kora jest żółta zimą i wiosną, a żółtozielona latem i jesienią. Liście są zielone, jesienią czerwonawe, ale nie wszystkie - wiele liści nie zmienia koloru;
• Kelsey - krzew karłowaty nie więcej niż metr wysokości i do półtora metra szerokości z czerwonawą lub jasnozieloną korą i zielonymi liśćmi, które opadają dopiero późną jesienią, chociaż zmieniają kolor na pomarańczowy lub ciemnoczerwony.

Cornus kousa

rośnie naturalnie w Japonii i Chinach. Jest zimotrwalym krzewem liściastym do 9 m wysokości z wdzięcznymi, pełnymi wdzięku wypustkami. Liście jesienią przebarwiają się na jaskrawoczerwone. Odmiany:

• Złota Gwiazda - liście zielone z żółtym wzorem, wysokość krzewu 5-7 m;
• droga Mleczna - wysoki krzew, kremowobiałe wypustki.

Istnieje wiele pełzających dereni, które botanicy wyodrębniają na osobny rodzaj - derenie szwedzkie i kanadyjskie; wyróżnia się rodzaj Svida, który obejmuje derenie gruzińskie i meyerowskie..

Właściwości derenia - szkoda i korzyść

Przydatne właściwości derenia

Opisując w literaturze lecznicze właściwości derenia, rozumie się przez to przede wszystkim rośliny z gatunku derenia pospolitego. Czym jest przydatny dereń i jakie ma właściwości? Po pierwsze, jej owoce zawierają witaminę C w większych ilościach niż cytryna i działają przeciw szkorbutowi, dlatego z derenia wiśniowego wytwarza się pastę dla astronautów i marynarzy. Po drugie, garbniki zawarte w owocach utrzymują stolec razem. Jagody są również przydatne dla pacjentów z cukrzycą, ponieważ obniżają poziom cukru we krwi i zwiększają aktywność trzustki do produkcji niezbędnego enzymu. Dereń ma działanie przeciwzapalne, żółciopędne, moczopędne, bakteriobójcze i ściągające. Jagody derenia zwiększają apetyt, poprawiają trawienie, normalizują ciśnienie krwi, łagodzą bóle głowy i przyspieszają procesy metaboliczne w organizmie. Cornel jest stosowany w leczeniu zapalenia pęcherza, dny moczanowej, chorób skóry, obrzęków nóg, zapalenia żył, chorób jelit, w tym biegunki i czerwonki. Trzeba powiedzieć, że właściwości lecznicze mają nie tylko owoce derenia, ale także kwiaty, kora, liście i korzenie..

Oferujemy kilka przepisów, które mogą pomóc w trudnych czasach:

Nalewka z liści derenia: 50 g pokruszonych liści derenia zalać szklanką jadalnego alkoholu, odstawić na dwa tygodnie, przecedzić. Pij 10-15 kropli wody trzy razy dziennie. Ta nalewka leczy hemoroidy, egzemę, dnę, infekcje skóry i usuwa pasożyty jelitowe..

Odwar z owoców derenia: łyżkę suszonych jagód zalać szklanką wody, gotować na małym ogniu przez 20 minut, następnie parzyć przez 2 godziny, odcedzić i wypić ćwierć szklanki z niedoborem witamin 3 razy dziennie przed posiłkami.

Odwar z kory i korzeni derenia: łyżeczkę posiekanych korzeni i kory zalać szklanką wody i gotować przez 15 minut, następnie nalegać na dwie godziny, przecedzić i pić na reumatyzm 3 razy dziennie, 2 łyżki.

Ponadto napoje i konfitury z derenia mają niezwykłe właściwości lecznicze i smakowe. Owoce derenia są suszone na zimę i przygotowywany jest z nich smaczny i zdrowy bulion..

Dereń - przeciwwskazania

Stosowanie soku z jagód i derenia nie jest zalecane dla osób z wysoką kwasowością, zaparciami lub spowolnioną ruchliwością jelit, a także dla tych, którzy mają niestabilny układ nerwowy lub indywidualną nietolerancję derenia.