Żywokost: właściwości i wskazania, sadzenie i pielęgnacja

Żywokost lekarski (łac. Symphytum)

- rodzaj bylin zielnych leśnych z rodziny ogórecznika lekarskiego, występujących w zachodnich rejonach Azji na Wyspy Brytyjskie. W rodzaju jest około 20 gatunków, ale typowym gatunkiem jest żywokost lekarski lub ostróżka. Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od greckiego słowa, które w tłumaczeniu oznacza „splicing”, „łączenie”, a ta właściwość rośliny do leczenia uszkodzeń kości jest znana od niepamiętnych czasów. W literaturze można znaleźć takie nazwy żywokostów lekarskich, jak korzeń łojowy, trawa trawiasta i łamacz kości.

Żywokost - opis

System korzeni żywokostu jest obszerny, z grubymi rozgałęzionymi korzeniami i licznymi wyrostkami. Na zewnątrz korzenie są prawie czarne, ale wewnątrz soczyste i białe, tłuste w dotyku. Grube, proste łodygi żywokostu z rozłożystymi gałęziami pokryte są pokwitaniem. Owalne, duże liście, ułożone na łodygach w następnej kolejności, są skierowane ku górze. Górne liście są prawie siedzące, a dolne są petiolate, pokryte szorstką drzemką..

Kwiaty żywokostu czerwonego, liliowego lub fioletowego mają kształt dzwonu i są zebrane na wierzchołkach pędów w kwiatostany racemose w postaci jednostronnego zawinięcia. Kwiaty stopniowo zmieniają kolor na niebieski lub kremowy. Żywokost kwitnie od maja do lipca, a owoce składające się z czterech gładkich, jednoziarnistych orzechów dojrzewają od lipca do września.

Gdzie rośnie żywokost? Ta roślina preferuje wilgotną żyzną glebę. Występuje wzdłuż strumieni, na terenach zalewowych rzek, na wilgotnych łąkach..

Uprawa żywokostu w ogrodzie

Sadzenie żywokostu w ziemi

Żywokost może rosnąć zarówno w półcieniu, jak i na otwartym, słonecznym miejscu, ale preferuje koronkowy odcień drzew. Żywokost zachowuje się dość agresywnie w ogrodzie, rozszerzając się i zdobywając terytoria nie do tego przeznaczone. Skład gleby też mu ​​nie przeszkadza, żywokost nie lubi tylko gleb suchych, ciężkich i zbyt kwaśnych. Przed sadzeniem miejsce należy wykopać na głębokość łopaty bagnetowej kompostem lub humusem w ilości 5-6 kg materii organicznej na 1 m2.

Żywokost wysiewa się przed zimą lub wiosną, pozostawiając między rowkami odstęp 60 cm, ale przed siewem jesiennym zaleca się rozwarstwienie nasion na zimno: przechowywać, mieszając z mokrym piaskiem, przez półtora do dwóch miesięcy w pojemniku na warzywa w lodówce.

Nie ma potrzeby stratyfikacji nasion przed sadzeniem jesiennym..

Rośliny wiosenne kiełkują w ciągu 2-3 tygodni, ale rzadko są gęste, ale rośliny ozime kiełkują razem na wiosnę. W pierwszym roku roślina tworzy rozetę z liści podstawy, a żywokost zaczyna kwitnąć i owocować od drugiego roku. W sumie rośliny te mogą rosnąć w jednym miejscu przez 3-4 lata..

Żywokost ogrodowy

Trawa żywokostowa nie wymaga specjalnej pielęgnacji. Roślina wymaga umiarkowanego podlewania, ale gleba nie powinna wysychać, szczególnie w ekstremalnych upałach. Zachowaj porządek na miejscu: usuwaj pojawiające się chwasty i poluzuj glebę między rzędami po podlaniu lub deszczu.

Nawożenie żywokostu jest opcjonalne, ale roślina uprawiana na rzadkich glebach będzie wdzięczna za karmienie nawozami organicznymi, na przykład roztworem dziewanny lub ptasich odchodów.

Żywokostu zimotrwałego nie trzeba okrywać na zimę, a żeby nie wyrósł za bardzo, trzeba będzie go co jakiś czas kosić.

Szkodniki i choroby żywokostu

Żywokost zwykle nie jest dotknięty chorobami ani szkodnikami. Występuje niezwykle rzadko, w szczególnie niesprzyjających warunkach może zachorować na rdzę. Jeśli cenisz żywokost jako roślinę leczniczą, niepożądane jest stosowanie fungicydów do niszczenia infekcji grzybiczej. Możesz zwalczyć chorobę, lecząc żywokost na liściach raz na dwa tygodnie roztworem 1 łyżki stołowej sody, 1 łyżeczki mydła w płynie, 1 łyżki oleju roślinnego i 1 tabletki aspiryny na 4 litry wody. Ale przed opryskaniem ostrożnie usuń i spal mocno zardzewiałe rośliny z okolicy..

Rodzaje i odmiany żywokostu

W kulturze uprawia się niewiele gatunków żywokostu, ale niektóre z nich zwracają uwagę nie tylko ze względu na swoje użyteczne właściwości, ale także walory dekoracyjne..

Żywokost lekarski (Symphytum asperum)

Lub żywokost ostry, lub żywokost twardy występuje w naturze Kaukazu na skraju lasów, łąk, wzdłuż brzegów rzek, potoków górskich i źródeł. Gatunek ten rozpowszechnił się jako roślina pastewna. Jego łodygi i liście pokryte są twardym pokwitaniem, a kwiaty są niebieskie..

Żywokost lekarski (Symphytum peregrinum)

Kaukaski endemiczny, zbliżony do szorstkiego żywokostu, ale jego pokwitanie nie jest tak trudne w dotyku. Te dwa gatunki są tak podobne, że niektórzy naukowcy nie uważają obcego żywokostu za odrębny gatunek, uważając go za rodzaj żywokostu twardego.

Żywokost kaukaski (Symphytum caucasicum)

Jest byliną długowłosą, osiągającą do 1 m wysokości, obficie kwitnącą w czerwcu-lipcu o jasnoniebieskich kwiatach. Gatunek ten ma również formę ogrodową o białych kwiatach..

Żywokost duży (Symphytum grandiflorum)

Rośnie na Kaukazie w mieszanych lasach górskich. Jest to krzew niewymagający konserwacji, przypominający dywan, tworzący pędy o wysokości do 30 cm, pokryte ciemnozielonymi owalnymi, owłosionymi liśćmi. Kwitnie w maju kremowożółtymi rurkowatymi kwiatostanami zebranymi w grona. Najlepsze odmiany:

• Złotnik - roślina o zielonych liściach otoczonych szerokim kremowym zielonkawym paskiem;
• Hidcoal Blue - szeroki krzew o wysokości do 40 cm z niebiesko-białymi kwiatostanami.

Żywokost bulwiasty (Symphytum tuberosum)

Gatunek ten, tworzący potężne podziemne kłącza, pochodzi z północno-zachodniej Turcji, Bałkanów i Pirenejów. Na początku lata żółte kwiaty otwierają się na tej roślinie do wysokości pół metra.

Żywokost lekarski (Symphytum officinale)

- roślina o krótkim kłączu, która jest szeroko rozpowszechniona w Europie Wschodniej, zachodniej Syberii, na Kaukazie i w Azji Środkowej. Gatunek ten rośnie na wilgotnych glebach, głównie w strefie czarnoziemu. Pędy rośliny osiągają wysokość 1 m. Jej duże, podłużne liście wydają się być uskrzydlone. Zarówno łodygi, jak i liście pokryte są pokwitaniem. Różowe lub ciemnofioletowe kwiaty są zbierane w lokach.

Żywokost hybrydowy (Symphytum x uplandicum)

Lub żywokost variegatum - bylina o wysokości do 45 cm, na której latem otwierają się niebiesko-różowe kwiaty rurkowate o średnicy do 2 cm, sztucznie wyhodowana roślina jest odporna na zimę: wytrzymuje mrozy do -23 ˚C, jednak przy nasłonecznieniu liście rośliny mogą otrzymać oparzenia.

Właściwości żywokostu - szkoda i korzyść

Przydatne właściwości żywokostu

Liście żywokostu są używane do sałatek i zup. Korzeń żywokostu zbierany jesienią lub wczesną wiosną ma właściwości lecznicze. Korzeń zawiera garbniki, śluz, dziąsła, żywice, alantoinę, alkaloidy i inne substancje przydatne dla organizmu człowieka. Preparaty z korzenia żywokostu mają działanie przeciwzapalne, ściągające, otulające, przeciwbakteryjne i hemostatyczne.

Właściwości lecznicze żywokostu są wykorzystywane do zwalczania zapalenia stawów, dny moczanowej, gruźlicy kości, artrozy i zapalenia okostnej. Tradycyjni uzdrowiciele kąpią się na parze z żywokostu, wykonują okłady, płyny i maści do leczenia zrostów, chorób skóry, siniaków, ran, wrzodów i złamań. Do tych celów stosuje się również nalewkę z żywokostu na alkohol, a stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej, choroby nerek i płuc leczy się naparem korzenia żywokostu w mleku.

Nalewka z korzenia żywokostu leczy guz macicy, wywar - wrzód żołądka, a do użytku zewnętrznego najczęściej używają maści i wywarów.

Żywokost - przeciwwskazania

Ponieważ roślina zawiera trucizny, należy go używać ostrożnie i wyłącznie pod nadzorem lekarza. W żadnym wypadku nie należy stosować preparatów z żywokostu dla kobiet w ciąży i tych, które odkryły indywidualną nietolerancję substancji wchodzących w skład rośliny. Nawet jeśli nie masz przeciwwskazań do stosowania żywokostu, zanim zaczniesz przyjmować jego preparaty, skonsultuj się ze specjalistą.