Berberys: sadzenie i pielęgnacja, rozmnażanie i właściwości

Roślina berberys (łac. Berberis)

należy do licznego rodzaju krzewów i drzew z rodziny berberysu. Nazwa rodzaju pochodzi od arabskiego „beiberi” oznaczającego „kształt muszli”. Berberys jest rozpowszechniony głównie w górzystych obszarach półkuli północnej i liczy około 170 gatunków, z których część została wprowadzona do kultury. Dla ogrodników berberys jest interesujący jako baza surowcowa do produkcji napojów, dżemów, domowych środków, ale walory dekoracyjne tej rośliny nie pozostają niezauważone przez miłośników piękna - kolor liści berberysu odmianowego jest zróżnicowany, z wyjątkiem zielonych, są żółte, fioletowe, pstrokate, a nawet z obramowaniem. Berberys różnią się również rozmiarem - od dużych krzewów o wysokości trzech metrów do krzewów karłowatych nie wyższych niż 30 cm.

Krzew berberysu - opis

Krzew berberysu to liściasta, zimozielona lub półzimozielona kolczasta roślina o naprzemiennych, prostych, a czasem skórzastych liściach. Kolce berberysu to zmodyfikowane liście, z których pozostaje tylko środkowa żyłka. W kątach cierni rozwijają się takie krótkie pędy, że liście berberysu rosną w postaci wiązek. Na pędach bieżącego roku liście ułożone są pojedynczo spiralnie. Kwiaty berberysu - małe, pachnące, żółto-złote lub pomarańczowe z włączeniem czerwonych odcieni - są zwykle zbierane w kwiatostan corymbose lub racemose, ale czasami są pojedyncze. Każdy płatek ma dwa nektarniki.

Zapach kwitnącego berberysu przyciąga pszczoły - berberys to doskonała roślina miododajna. Owoce berberysu są zróżnicowane pod względem koloru i kształtu, które zależą od rodzaju i odmiany rośliny. Berberys dobrze znosi warunki miejskie, pasuje do niej każda gleba, jest odporny na suszę i całkowicie bezpretensjonalny. Berberys to najlepszy krzew żywopłotowy.

Sadzenie berberysu

Kiedy sadzić berberys

Sadzenie berberysu przeprowadza się najczęściej wiosną, gdy tylko ziemia się roztopi, ale trzeba mieć czas na sadzenie sadzonek przed pęknięciem pąka. W rzadkich przypadkach berberys jest sadzony jesienią, w okresie masowego opadania liści. Ze względu na bezpretensjonalność berberysu może rosnąć na otwartych przestrzeniach, ponieważ nie boi się przeciągów i silnych wiatrów, a także w półcieniu, ale pod jasnym słońcem odmiany i gatunki o fioletowych liściach wyglądają jaśniej. Jeśli chodzi o kwasowość gleby, berberys preferuje gleby obojętne, jednak normalnie wytrzymuje gleby o pH nie wyższym niż 7.

Jeśli gleba na miejscu jest silnie przesunięta na stronę kwaśną, należy ją wapnować. Można to zrobić z wyprzedzeniem lub bezpośrednio podczas sadzenia, wlewając do sadzawki mieszaninę 8-10 kg próchnicy lub kompostu i gleby ogrodowej, 100 g superfosfatu, 400 g wapna gaszonego i 200 g popiołu drzewnego.

Jak sadzić berberys

Przy pojedynczym sadzeniu odległość między krzewami jest obserwowana od półtora do dwóch metrów, ale jeśli zdecydujesz się posadzić żywopłot z berberysu, to dwa krzewy sadzi się na jeden metr bieżący. Rozmiar otworów na sadzonki, które należy wykopać 2-3 tygodnie przed sadzeniem, wynosi około 40x40, a wykop na żywopłot wykopany jest na głębokość około 40 cm, aby zwiększyć napowietrzenie korzeni, na dno wykopu lub każdy dołek wylewa się warstwę piasku.

Jeśli pH gleby zostanie lekko przesunięte na stronę alkaliczną, obojętną lub lekko kwaśną, wówczas mieszaninę, której skład wskazano w poprzedniej sekcji, wlewa się do dołu przed sadzeniem, ale bez wapna i popiołu. Następnie sadzonka berberysu jest opuszczana do dołu, posypywana ziemią, zagęszczana, obficie podlewana, a następnie mulczowana w pniu torfem lub kompostem. Po posadzeniu odcina się naziemną część sadzonki, pozostawiając tylko część z 3-5 dobrze rozwiniętymi pąkami.

Pielęgnacja berberysu

Jak dbać o berberys

Sadzenie i pielęgnacja berberysu leży w mocy nawet początkującego ogrodnika i nie ma znaczenia, do jakiego gatunku należy, ponieważ sadzenie i pielęgnacja na przykład berberysu Thunberg, który jest gatunkiem czysto dekoracyjnym ze względu na zbyt gorzkie owoce, niewiele różni się od pielęgnacji. dla gatunków posiadających jadalne jagody. Tak więc, po zapoznaniu się z instrukcjami dotyczącymi pielęgnacji berberysu, możesz uprawiać berberys w ogrodzie różnych odmian, typów i form.

Lista niezbędnych prac związanych z pielęgnacją berberysu obejmuje terminowe podlewanie, pielenie, poluzowanie gleby na miejscu, przycinanie i karmienie.

Do wody berberys z normalnymi opadami nie jest potrzebny, a tylko w ekstremalnych upałach i suszy gleba w okolicy berberysu nadal wymaga cotygodniowego nawilżania - zimną wodą u nasady, starając się nie dostać się do liści. Świeżo posadzone krzewy podlewamy z taką samą regularnością, aż się zapuszczą. Bardziej niebezpieczne dla berberysu nie jest suchość, ale częste i ulewne deszcze, dzięki którym w korzeniach może gromadzić się wilgoć, której roślina boi się znacznie bardziej niż susza.

Z czasem usuwaj chwasty na miejscu, a także wzrost korzeni, który obficie rośnie wokół krzewów berberysu, i nie zapomnij poluzować gleby. Aby ułatwić sobie pielęgnację berberysu, mulcz okolicę torfem, trocinami lub łupinami orzecha włoskiego.

Nawożenie berberysu

Nawozy wprowadzone podczas sadzenia do gruntu wystarczą na rok berberysu. Następnej wiosny każdy krzew berberysu jest karmiony nawozem azotowym w postaci roztworu 20-30 g mocznika w wiadrze z wodą. Odtąd wystarczy raz na trzy do czterech lat stosować nawozy azotowe, ale jeśli uprawiasz berberys ze względu na jego przydatne jadalne jagody, to po kwitnieniu i pod koniec sezonu musisz karmić krzak fosforem i potasem - 10 g nawozu potasowego i 15 g każdy superfosfat dla każdego krzaka.

Optymalnym kompleksowym nawozem dla berberysu jest uniwersalne rozwiązanie Kemira, które stosuje się na początku lipca w dawce 15 g na wiadro wody.

Przycinanie berberysu

Podobnie jak inne krzewy ogrodowe, podczas przycinania z berberysu usuwa się słabe, suche i gęstniejące pędy. Pierwsze cięcie ozdobnych gatunków berberysu przeprowadza się wiosną na jednorocznym krzewie, skracając pędy o połowę lub nawet dwie trzecie, następnie krzew przycina się dwa razy w roku - w pierwszej połowie czerwca i na początku sierpnia. Oprócz funkcji sanitarnej przycinanie ma również wartość formacyjną. Nisko rosnących odmian i rodzajów berberysu nie można ciąć.

Szkodniki i choroby berberysu

Spośród szkodliwych owadów na roślinę mogą wpływać mszyce berberysu, berberysu berberysu i ćmy kwiatowej. Pojawienie się mszyc jest wykrywane przez marszczenie i zasychanie liści, a ćma jest bardziej niebezpieczna dla berberysu z jadalnymi jagodami, ponieważ zjada owoce. Mszyce można zwalczać roztworem mydła do prania (300 g mydła na 10 litrów wody), a ćmy, podobnie jak gąsienice tartaczków, zatruwa się 1 do 3% roztworem chlorofosu.

Spośród chorób berberysy najczęściej cierpią na choroby grzybowe, między innymi mączniak, rdza, bakterioza, plamy na liściach i miażdżący.

Mączniak prawdziwy wygląda jak luźny biały kwiat pokrywający liście, pędy i owoce berberysu. Jesienią na dotkniętych obszarach tworzą się kleistotecia, w których grzyb przetrwa zimę. Mączniaka prawdziwego można zniszczyć, traktując roślinę 1% roztworem koloidalnej siarki; poważnie dotknięte części rośliny należy usunąć i spalić.

Rdza zwykle pojawia się na berberysach rosnących w pobliżu pól zbóż i wygląda jak jaskrawopomarańczowe plamy na górnej stronie blaszki liściowej, a na dolnej stronie pojawia się jako podniesione, czerwonawe poduszki. Jeśli infekcja jest silna, liście berberysu zaczynają wysychać i odpadają. Problem można wyeliminować, trzykrotnie traktując berberysu jednoprocentowym roztworem siarki koloidalnej lub płynu Bordeaux, rozpoczynając natychmiast po zakwitnięciu liści i co trzy tygodnie.

Z plam, które oszpecają liście plamami o różnych kształtach, berberys można złagodzić za pomocą traktowania tlenochlorkiem miedzi, rozcieńczonym w ilości 30-40 g w 10 litrach wody, stosowanym przed i po kwitnieniu.

Miażdżący powoduje przedwczesne ospałość i wysuszenie liści i pędów berberysu, stopniowo rozprzestrzeniając się z jednej strony krzewu na całą roślinę. Terminowe usuwanie chorych pędów może zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby na cały krzew. W przypadku szybkiego wykrycia choroby, leczenie krzewu płynem Bordeaux lub tlenochlorkiem miedzi pomaga wyleczyć roślinę. Jako środek zapobiegawczy stosuje się wiosenną kurację berberysu płynem Bordeaux.

Bakterioza - rak bakteryjny, który objawia się na berberysie pęknięciami, guzami i naroślami. Jeśli końcówka pędu jest dotknięta bakteriozą, nie jest tak źle - usuń dotkniętą część pędu, chwytając zdrową tkankę. Ale jeśli rak uderzył w pęd w jego dolnej części przylegającej do pnia, cała roślina jest skazana na zagładę. Usuń chore obszary berberysu, pamiętaj o ich spaleniu i potraktuj sam krzew płynem Bordeaux lub innym preparatem zawierającym miedź.

Rozmnażanie berberysu

Jak rozmnażać berberys

Rozmnażanie berberysu jest możliwe w sposób generatywny, czyli przez nasiona, a wegetatywnie - przez sadzonki, nawarstwianie i dzielenie krzewu. Każda z tych metod ma swoje zalety i wady, ale mając informacje o każdej z nich, możesz łatwiej zdecydować o wyborze.

Uprawa berberysu z nasion

Zbierz dojrzałe jagody berberysu, oddziel nasiona od miąższu owocu, trzymaj w roztworze nadmanganianu potasu przez kilka minut, a następnie wysusz. Jesienią nasiona wysiewa się bezpośrednio do gleby podłoża treningowego na głębokość 1 cm; wiosną, po pojawieniu się dwóch prawdziwych liści, sadzonki są przerzedzane tak, aby odległość między nimi wynosiła co najmniej trzy centymetry. Sadzonki są uprawiane na łóżku treningowym przez dwa lata, a następnie przesadzane na stałe miejsce.

Jeśli zdecydujesz się wysiać nasiona berberysu na wiosnę, najpierw będziesz musiał je rozwarstwić - wymieszać nasiona z piaskiem i przechowywać przez dwa do pięciu miesięcy w lodówce w temperaturze 2-5 ° C. Sadzonki berberysu przesadzane na stałe na stałe dają owoce w ciągu 2-3 lat od momentu pojawienia się, ale tylko wtedy, gdy berberys w kraju reprezentuje nie jeden, ale kilka krzewów - berberys owocuje tylko przy zapyleniu krzyżowym.

Rozmnażanie berberysu przez sadzonki

Sadzonki berberysu ścinane są w połowie czerwca wczesnym rankiem. Dolne liście są usuwane z segmentów, a górne skracane o połowę. Sadzonki zanurza się na kilka godzin w roztworze korzeniowym - Epin, Kornevin, heteroauxin, następnie myje się je w wodzie i sadzi w szklarni na wilgotnym podłożu o mniej więcej tym samym składzie: jedną część próchnicy, żyzną glebę i torf z dodatkiem połowy części piasku. Zbuduj przezroczystą, zdejmowaną kopułę szklarni, która utrzyma sadzonki przez około dwa tygodnie. Pokrywa od czasu do czasu jest podnoszona, wietrząc sadzonki, a po ich ukorzenieniu są całkowicie usuwane. Cięcie berberysu przewiduje również uprawę sadzonek na podłożu treningowym przez dwa lata przed przesadzeniem na stałe miejsce.

Rozmnażanie berberysu przez nakładanie warstw

Wiosną wybierz silny jednoroczny pęd na krzaku wśród dolnych gałęzi, zgnij go do ziemi, włóż do rowka wykonanego z góry na około 20 cm głębokości, zamocuj w nim i wypełnij rowek ziemią, pozostawiając tylko wierzchołek pędu na powierzchni. Jesienią sadzonki się zakorzenią, a będziesz miał gotowe sadzonki, które trzeba będzie przesadzić i wyhodować.

Rozmnażanie berberysu przez podzielenie buszu

Ta metoda jest dobra dla krótkich gatunków roślin, które osiągnęły wiek 3-5 lat, w których szyjka korzeniowa jest zakopana na co najmniej 10 cm. Wiosną wykop krzak i pokrój go na kilka mniej więcej równych części. Może być konieczne użycie piły ogrodowej oprócz sekatora, aby odciąć korzeń berberysu, ale postępuj ostrożnie, uważając, aby nie uszkodzić rośliny zbyt mocno. Po podzieleniu krzewu wszystkie kawałki potraktuj pokruszonym węglem drzewnym i posadź sadzonki. Jeśli pędy berberysu zaczną rozgałęziać się powyżej poziomu gleby, nie rozmnażają go, dzieląc krzew..

Berberys zimą

Berberys jesienią

Wraz z nadejściem późnej jesieni pnia wokół berberysu jest mulczowana sypkim materiałem - torfem, kompostem lub suchymi liśćmi.

Zimujący berberys

Młody berberys do piątego roku życia należy okryć na zimę gałązkami świerkowymi, zwłaszcza zimozielonymi. Jeśli krzew berberysu jest zbyt obszerny, przykrywa się go na zimę w taki sam sposób jak róże ogrodowe lub hortensja: gałęzie są mocno naciągnięte sznurkiem lub liną, cylinder jest zbudowany z metalowej siatki wokół berberysu, którego wysokość jest o 10 cm większa niż krzew, a suchy wlewa się w szczelinę między krzewem a siatką liście, a następnie cylinder jest zawijany w materiał pokrywający.

Rodzaje i odmiany berberysu

Sama liczba gatunków i odmian berberysu może być myląca, zwłaszcza, że ​​wszystkie są niezwykle atrakcyjne. Dokonując wyboru, należy kierować się celem, do którego dążysz. Jeśli interesują Cię jadalne jagody berberysu, sadzi się w tym celu niektóre gatunki, ale jeśli chcesz, aby rośliny ozdobiły Twój ogród lub stały się malowniczym żywopłotem wokół tego miejsca, są do tego inne. Ale są gatunki i odmiany, które z powodzeniem radzą sobie z obydwoma zadaniami..

Berberys pospolity (Berberis vulgaris)

Główne gatunki z rodzaju berberysu. Jest to krzew o wysokości do trzech metrów z szaro-brązowymi pędami, na których rosną trójdzielne ciernie o długości do 2 cm Liście eliptyczne, cienkie, błoniaste, z krawędziami rzęskowo-ząbkowanymi, górna strona blaszki liściowej ciemnozielona, ​​dolna matowa, szara Zielony. Kwiatostany racemiczne o długości do 6 cm składają się z błyszczących żółtych, pachnących kwiatów, które kwitną od dwóch do trzech tygodni. Liczne owoce o jaskrawoczerwonym kolorze osiągają półtora centymetra długości.

Gatunek ten występuje w wielu odmianach - albo-variegata o liściach biało-pstrych, aureo-marginata o liściach ze złocistym brzegiem, berberys pospolity o liściach czerwonych lub ciemnofioletowych. A jagody beznasiennej postaci aspermy berberysu pospolitego są bardzo wygodne w obróbce.

Istnieje wiele gatunków podobnych do berberysu pospolitego: berberys prowansalski (hybryda berberysu pospolitego i berberysu syberyjskiego), kolczasty - gatunki z Himalajów, berberys kanadyjski, berberys Zimbold, berberys james i berberys.

Berberys Thunberg (Berberis thunbergii)

Najpiękniejszy z liściastych berberysu, mistrz rodzaju wśród gatunków ozdobnych. Wysokość berberysu Thunberg wynosi od 50 cm do 1 m, jego gałęzie rozciągają się poziomo, żółtawe lub jaskrawoczerwone młode, gęsto rozgałęzione pędy są wygięte łukowato, z wiekiem stają się brązowe lub fioletowo-brązowe. Kolce o długości 1 cm są bardzo cienkie i sprężyste. Liście o wdzięcznym kształcie - podłużne lub odwrotnie jajowate, małe - nie dłuższe niż 3 cm, jasnozielone powyżej i niebieskawe poniżej, jesienią są pomalowane na jaskrawoczerwone odcienie. Kwiaty pojedyncze lub w pękach, czerwone po zewnętrznej stronie płatków i żółte po wewnętrznej stronie, kwitną od jednego do dwóch tygodni. Koralowoczerwone, błyszczące eliptyczne owoce o długości do 1 cm dojrzewają wczesną jesienią i długo ozdabiają jesienne, a nawet zimowe krzewy.

Jagody tego gatunku zawierają dużo alkaloidów, dlatego mają gorzki smak, ale dla ptaków zimą są doskonałym pokarmem. Sadzenie berberysu Thunberg i dalsza pielęgnacja nie sprawia żadnych kłopotów, ale przyjemność estetyczna, jaką daje uprawa tego gatunku lub jego odmian na swoim terenie, przekracza wszelkie oczekiwania. Berberys Thunberg ma kilka form dekoracyjnych: wielokwiatowy (pluriflora), ciemnofioletowy (atropurpurea), srebrzystobrzeżny (argenteo-marginata) i inne. Popularne odmiany obejmują:

• berberysowy Złoty Pierścień do trzech metrów wysokości z zaokrągloną koroną, jajowate liście do 4 cm długości o ciemnofioletowo-czerwonym odcieniu z żółtą obwódką wzdłuż krawędzi. Jesienią liście przybierają intensywny czerwony odcień. Zebrane w pęczki po 2-5 sztuk, kwiaty do 1 cm średnicy są wewnątrz żółte, na zewnątrz czerwone. W październiku dojrzewają koralowoczerwone, błyszczące jagody;
• berberys czerwony Pilar - atrakcyjna odmiana kolumnowa o wysokości do półtora metra i szerokości korony do 45 cm z czerwono-fioletowymi liśćmi, które jesienią przebarwiają się na intensywnie szkarłatne;
• berberys pomarańczowy rakieta - odmiana kolumnowa, osiągająca wysokość nie większą niż 120 cm i szerokość 60 cm, małe gładkie, jajowate liście na pędach tego roku są pomarańczowe z żółtą obwódką, liście na zeszłorocznych pędach są czerwono-fioletowe - krzew wygląda niesamowicie atrakcyjnie na tle wiosny i letniej zieleni. Jesienią liście przybierają różne odcienie czerwieni;
• Kórnik - krzew liściasty o wysokości półtora metra o bladozielonych liściach pokrytych nieregularnymi kremowo-białymi plamami wszelkiego rodzaju, jakby spryskanymi farbą. Jesienią zielone tło liści zmienia kolor na szkarłatny. Odmiana świetnie prezentuje się obok róż, drzew iglastych i innych odmian berberysu.

Berberys ottawski (Berberis x ottawensis)

To dekoracyjna hybryda pomiędzy odmianą atropurpurea berberysu pospolitego i berberysu Thunberg. To jeden z najbardziej spektakularnych przedstawicieli rodzaju: od półtora do dwóch metrów wysokości wygląda jak powiększona kopia berberysu Thunberg, ale kolor liści jest bliższy purpurowej formie berberysu pospolitego - ciemnoróżowo-fioletowy kolor, prawie czarny w słońcu. Jesienią liście stają się szkarłatne i długo palą się w pozbawionym radości szarym ogrodzie.

Berberys Ottawa jest odporny na zimę, bezpretensjonalny w pielęgnacji i bardzo szybko rośnie. Popularne odmiany:

• Auricoma - do 2,5 m wysokości, liście są zaokrąglone, do 5 cm długości, jaskrawoczerwone wiosną i latem, pomarańczowe, czerwono-żółte kwiaty do 1 cm średnicy jesienią zbierane są w racemozowych kwiatostanach do 5 cm długości, jasnoczerwone owoce;
• Superba - do 4 m wysokości, liście okrągłe, dł.3 do 5 cm, ciemnoczerwone z niebieskawym nalotem, jesienią malowane na różne odcienie pomarańczy i czerwieni. Żółto-czerwone kwiaty zebrane są w grona, jagody są czerwone;
• Srebrne mile - Na tę odmianę trzeba patrzeć z daleka, gdyż z bliska nie wygląda atrakcyjnie: liście fioletowe z brudnoszarymi nieregularnymi kreskami. Z daleka krzew, dzięki połączeniu szarych i fioletowych kwiatów, nabiera liliowego odcienia.

Oprócz wymienionych rodzajów berberysu, berberysy Juliana, Bean, Tischler, Morrison, Wilson, zielonkawe, wierzbowe, wielokwiatowe, orientalne, iberyjskie, siatkowate, podobne, niebieskawo-białe, o liściach pudełkowych, ząbkowane lub bez granic, wielkokwiatowe, prowincjonalne , Ili, monotonne, koreańskie, tybetańskie, syberyjskie, przezroczyste, okrągłe, skręcone, amurskie, turkmeńskie, pełne, podłużne, okrągłe, azjatyckie i wiele innych.

Właściwości berberysu

Przydatne właściwości berberysu

Dekoracyjne walory berberysu zwróciły uwagę ogrodników na tę roślinę, ale uprawianie berberysu w ogrodzie ma sens nie tylko ze względu na piękno liści, kwiatów i jagód, ale także ze względu na ich walory lecznicze i smakowe. W tym sensie najpopularniejszym gatunkiem jest berberys pospolity, który jest uprawiany głównie nie jako roślina ozdobna, ale jako krzew jagodowy, z owoców, z których powstają galaretki i kompoty, syropy, nalewki, dżemy, pikle, galaretki i pianki marshmallow. W kuchni ormiańskiej marynowane jagody berberysu podawane są ze smażonymi warzywami, jagnięciną i ryżem..

Jagody jadalnego gatunku berberysu zawierają kwas winowy, jabłkowy i cytrynowy, a liście zawierają witaminy E i C oraz karotenoidy i sole mineralne. Różne właściwości berberysu mogą obniżać ciśnienie krwi, zabijać infekcje jelit, radzić sobie z łuszczycą, zatrzymywać krew, łagodzić ogólne zmęczenie, hamować rozwój drożdży, lamblii i innych pasożytów w organizmie człowieka.

Do zabiegów nadają się wszystkie części rośliny, ale częściej do przygotowania preparatów wykorzystuje się owoce i liście. Owoce należy zbierać, gdy są w pełni dojrzałe, ponieważ są trujące, gdy są niedojrzałe. Dojrzałe jagody suszy się w cieniu w temperaturze nie przekraczającej 50 ºC, a następnie przechowuje nie dłużej niż trzy lata w suchym pomieszczeniu, umieszcza w kartonach lub torebkach papierowych.

Berberys ma działanie przeciwzapalne, żółciopędne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwskurczowe, przeciwnowotworowe, hemostatyczne, bakteriobójcze. Odwar z korzeni wspomaga odpływ żółci i łagodzi stany zapalne pęcherzyka żółciowego. W przypadku różnych postaci zapalenia wątroby, zaburzeń trawienia, procesów zapalnych w przewodzie pokarmowym, chorób wątroby, pęcherzyka żółciowego i przewodów stosuje się wywar z liści. W przypadku przewlekłego zapalenia trzustki dobrze pomaga wywar z kory berberysu. Sok z jagód pobudza apetyt i jest łagodnym środkiem przeczyszczającym. Dojrzałe jagody berberysu spożywane z miodem wzmacniają funkcje ochronne organizmu po ekspozycji na promieniowanie. Zapalone oczy, rany, obszary skóry dotknięte egzemą myje się wywar z korzenia berberysu, a wywar stosuje się również do balsamów, okładów i wcierania na rwę kulszową, zapalenie stawów, reumatyzm, skurcze mięśni nóg i osteochondrozę.

Berberys - przeciwwskazania

Korzyści berberysu dla zdrowia człowieka są oczywiste, ale istnieje szereg ograniczeń w stosowaniu preparatów z niego pochodzących. Nie zaleca się ich stosowania u dzieci poniżej 12 roku życia oraz osób z indywidualną nietolerancją produktu. Berberys jest również przeciwwskazany w marskości wątroby, złożonej postaci zapalenia wątroby, kamicy żółciowej, w okresie ciąży, klimakterium i krwawieniach poporodowych. I nie zapominaj, że niedojrzałe jagody berberysu są trujące!