Jodła: sadzenie i pielęgnacja, rozmnażanie i gatunek

Roślina jodła (łac. Abies)

reprezentuje rodzaj z rodziny Pine. Rosyjska nazwa rośliny pochodzi od niemieckiego słowa Fichte, które oznacza „świerk”. Jodła świerkowa jest szeroko rozpowszechniona w subtropikalnych, umiarkowanych, a nawet tropikalnych regionach półkuli północnej, w tym w Salwadorze, Meksyku, Hondurasie i Gwatemali. Najczęściej jodła występuje w lasach iglastych, w sąsiedztwie takich drzew jak cedr, świerk i sosna, ale występuje w lasach mieszanych, a nawet liściastych. Istnieje około 50 gatunków z rodzaju - od krzewów o wysokości 50 cm do drzew o wysokości 80 m. Obecnie jodła ozdobna jest niezwykle poszukiwana w kształtowaniu krajobrazu zarówno działek przydomowych, jak i publicznych parków i skwerów. Jest piękna i bezpretensjonalna. Wśród wad można wymienić niską mrozoodporność, a także nietolerancję na dym jodłowy, gaz i zbyt suche powietrze.

Jodła - opis

Jodła jest rośliną jednopienną, zimozieloną, ciepłolubną i odporną na cień. Jego system korzeniowy jest potężny, kluczowy, głęboko osadzony w ziemi. Kora jodły w młodym wieku jest cienka i gładka, z wiekiem staje się gruba i popękana. Korona ma kształt stożka, zaczyna się bezpośrednio u podstawy pnia - tym jodła różni się od innych drzew iglastych. Gałęzie jodły są ułożone pierścieniowo poziomo, liście jodły są płaskimi, miękkimi igłami o całych krawędziach, zwężonymi u podstawy w krótki ogonek. Igły jodłowe nie nabierają brudnego czerwonego odcienia zimą, jak to ma miejsce w przypadku wielu innych drzew iglastych; od dołu każda igła jodły jest ozdobiona dwoma białymi paskami. Na gałęziach reprodukcyjnych igły są spiczaste, na pędach wegetatywnych - z lekko karbowanym lub zaokrąglonym wierzchołkiem. Męskie kwiaty wyglądają jak kolczyki zrobione z szyszek, a żeńskie jak jajowate, cylindryczne lub jajowato-cylindryczne, wystające stożki (kolejna różnica między jodłą a innymi iglakami, których szyszki zwykle zwisają). Szyszki żeńskie składają się z pręta, na którym osadzone są łuski okrywowe, wewnątrz którego znajdują się łuski owocowe z dwoma zalążkami. Jodła jest zapylana przez wiatr. Kiedy nasiona jodły dojrzewają, łuski na szyszkach stają się zdrewniałe i odpadają, uwalniając uskrzydlone nasiona i pozostawiając na drzewie tylko pręciki. W kulturze jodła w jednym miejscu może żyć nawet trzysta lat..

Sadzenie jodły

Kiedy sadzić jodłę

Do sadzenia w ziemi potrzebne będą sadzonki jodły w wieku co najmniej czterech lat. Muszą być sadzone w kwietniu, a jeszcze lepiej pod koniec sierpnia lub na początku września, a do sadzenia zaleca się wybranie deszczowego lub pochmurnego dnia. Miejsce na jodłę wybiera się w cieniu lub półcieniu na obszarach o wilgotnej, bogatej, dobrze przepuszczalnej glebie, najlepiej gliniastej. Świetnie, jeśli niedaleko miejsca, w którym będzie rosła jodła, znajduje się zbiornik.

Jak sadzić jodłę

Dwa tygodnie przed posadzeniem jodły wykop dołek o wymiarach około 60x60x60, chociaż rozmiar otworu zależy od objętości systemu korzeniowego sadzonki. Wlej 2-3 wiadra wody do dołu, a po wchłonięciu wykop dno na pół bagnetu łopaty i włóż do dołu warstwę gruzu lub połamanej cegły o grubości 5-6 cm, a następnie wypełnij do połowy dokładnie wymieszaną glebą o tym składzie: 3 części próchnicy, 2 części gliny, 1 część torfu i piasku, 10 kg trocin i 200-300 g nitrofosforanu. Dwa tygodnie później, gdy gleba w dołku opadnie, opuść do niej korzenie sadzonki, tak aby kołnierz korzeniowy zrównał się z powierzchnią miejsca - najwygodniej jest umieścić sadzonkę na kopcu z mieszanki gleby. Rozłóż korzenie sadzonki, wypełnij otwór do góry pożywną glebą o składzie opisanym powyżej i ostrożnie ją zagęszczaj. Podlewaj jodłę po posadzeniu. Jeśli zdecydujesz się wyhodować aleję jodłową, sadzonki umieść w odległości 4-5 m od siebie. Sadzenie grupowe jodły zakłada odległość między sadzonkami 3-3,5 m dla grup luźnych i 2,5 m dla gęstych.

Pielęgnacja ogrodu jodłowego

Jak wyhodować jodłę

Podczas pielęgnacji sadzonek poluzuj glebę po podlaniu na głębokość 10-12 cm i usuń chwasty. Wskazane jest mulczowanie kręgu przy pniu młodych roślin o średnicy 50 cm zrębkami, trocinami lub torfem, warstwą ściółki - 5-8 cm, tylko upewnij się, że ściółka nie leży blisko szyjki korzeniowej jodły. Po posadzeniu konieczne będzie karmienie jodły dopiero po 2-3 latach, dodając na wiosnę 100-125 g wagonu Kemira do koła pnia. Jodłę należy podlewać tylko wtedy, gdy hodujesz gatunek kochający wilgoć, na przykład jodłę balsamiczną, która wymaga podlewania 2-3 razy w sezonie w porze suchej. Ilość wody na jedno nawadnianie wynosi 15-20 litrów. Inne gatunki nie wymagają sztucznego podlewania - jodły nie lubią podlewania, mają wystarczającą ilość naturalnych opadów.

Jeśli chodzi o przycinanie, wiosną, przed rozpoczęciem przepływu soków, usuwa się suche i uszkodzone gałęzie, a w razie potrzeby tworzy się również korona jodły. Przycinanie odbywa się za pomocą nożyc ogrodowych. W przypadku jednej fryzury pędy są skracane o nie więcej niż jedną trzecią długości. Ogólnie jodła ma naturalną, zgrabną koronę, która nie wymaga formowania..

Przeszczep jodły

W porównaniu z innymi roślinami drzewa iglaste dość łatwo dostosowują się po przesadzeniu. Jeśli zdecydujesz się na przeszczepienie młodej rośliny, przebij ziemię ostrą łopatą w odległości 30-40 cm od pnia, następnie podważ to zaznaczone kółko na głębokość bagnetu łopatą, usuń je wraz z korzeniami i ziemną grudką, przetransportuj na taczce do nowego otworu i ostrożnie przesuń w tym. Do przesadzenia należy przygotować starsze drzewo: na rok przed przesadzeniem należy przebić ziemię w kole, a średnica koła w tym przypadku powinna być większa. W ciągu roku jodła wyrośnie w wyznaczonym kręgu nowe młode korzenie, dzięki czemu łatwiej wytrzyma próbę przeszczepu. Tylko jednej osobie będzie trudno wyjąć jodłę z ziemi, przetransportować ją i posadzić w nowym miejscu, więc poszukaj sobie pomocnika. Najważniejsze w tym procesie jest to, aby ziemny człowiek się nie rozpadł.

Szkodniki i choroby jodły

Jak widać, sadzenie i pielęgnacja jodły jest proste, a roślina nie wymaga od ciebie żadnych specjalnych umiejętności ani wysiłku. Jodła jest dość odporna na takie kłopoty jak choroby i szkodniki, jednak zdarzają się przypadki, gdy jodła traci swój efekt dekoracyjny z powodu hermy świerkowo-jodłowej - odmiany mszyc, od których jodła żółknie. Do zwalczania hermes stosuje się leki Rogor lub Antio: wczesną wiosną, gdy budzą się zimujące samice mszyc, potraktuj jodłę roztworem jednego z tych leków w ilości 20 g na 10 litrów wody. Te środki owadobójcze uchronią Twoje drzewo przed innymi szkodliwymi owadami - ćmy jodłowej i liścia szyszki jodły.

Czasami igły pięknej jodły zaczynają żółknąć, a na pędach tworzą się zardzewiałe poduszki, a przyczyną tego jest rdza choroby grzybiczej. Dotknięte gałęzie są odcinane i spalane razem z opadłymi igłami, nacięcia są traktowane lakierem ogrodowym, a koronę spryskuje się 2-procentowym roztworem płynu Bordeaux. I dokładnie sprawdź miejsce: nie powinno być takich roślin, jak ciecierzyca lub gwiazdka, na których rosną drzewa iglaste.

Rozmnażanie jodły

Jak rozmnażać jodłę

Specyficzną jodłę rozmnaża się przez nasiona, które zbiera się na samym początku dojrzewania szyszek, a odmiany ozdobne są cięte.

Rozmnażanie jodły przez sadzonki

Sadzonki do ukorzeniania o długości 5-8 cm należy pobierać tylko z młodych drzew i powinny to być pędy roczne z jednym (a nie dwoma - to ważne) pączkiem wierzchołkowym i zawsze piętą. Jeśli chcesz zdobyć łodygę z piętą, lepiej jej nie przecinać, ale oderwać ostrym ruchem fragmentami kory i drewna starszego pędu. Sadzonki należy zbierać wiosną, przed rozpoczęciem przepływu soków, w pochmurny poranek ze środkowej części korony po jej północnej stronie. Ostrożnie usuń zadziory z pięty przed lądowaniem. Upewnij się, że kora pięty nie odpryskuje od drewna. Aby uniknąć dalszego rozwoju chorób grzybiczych, sadzonki przetrzymuje się przez 6 godzin w 2% roztworze basezolu, kaptanu lub w roztworze ciemnoróżowego nadmanganianu potasu. Następnie sadzonki sadzi się w mieszaninie piasku, próchnicy i ziemi liściastej w równych częściach i przykrywa przezroczystą czapką. Aby sadzonki szybciej się zakorzeniły, zaleca się ogrzewanie dolne podłoża 2-3ºC powyżej temperatury pokojowej. Musisz trzymać sadzonki w jasnym, ale nie słonecznym miejscu, zapewniając codzienną wentylację. Na zimę pojemnik z sadzonkami można przenieść do piwnicy, a wiosną można go już wynieść na świeże powietrze. Sadzonki długo się zakorzeniają - kalus najpierw wyrośnie na jodle, a dopiero w drugim roku pojawią się korzenie.

Uprawa jodły z nasion

Zbiór nasion jodły nie jest łatwy, ponieważ szyszki dojrzałych drzew dojrzewają wysoko, a gdy tylko dojrzeją, skrzydlate nasiona natychmiast odlatują z nich. Ale jeśli masz szczęście, że dostaniesz lekko niedojrzały pączek, wysusz go, usuń nasiona i przechowuj je do czasu siewu w lodówce lub w piwnicy o wysokiej wilgotności - nasiona jodły należy rozwarstwić przed sadzeniem. W kwietniu nasiona wysiewa się w grządce ogrodowej na głębokość 2 cm do gleby z piaskiem i darni i bez podlewania przykrywa się folią, aby uniknąć tworzenia się skorupy na powierzchni gleby i przyspieszyć wschodzenie sadzonek. Gdy kiełki wykiełkują po 3-4 tygodniach, zacznij podlewać, poluzować i chwastować łóżka. Pierwszą zimą sadzonki pokryte są świerkowymi gałęziami. W następnym roku możesz sadzić sadzonkę na stałym miejscu. Jodła z nasion rośnie początkowo bardzo wolno: po czterech latach osiąga wysokość 30-40 cm, ponieważ rozwija głównie system korzeniowy. Ale wtedy wzrost wyraźnie przyspiesza.

Jodła zimą

Jodła jesienią

Jodły polecane do sadzenia w środkowym pasie dobrze znoszą nasze zimy, jednak młode rośliny należy przykryć świerkowymi gałęziami, a koło pnia przykryć torfem lub suchymi liśćmi warstwą 10-12 cm.

Zimująca jodła w kraju

Dorosłe rośliny hibernują bez schronienia, ale pod koniec zimy jodłę należy przykryć włókniną, aby chronić je przed wiosennym słońcem - mogą bardzo cierpieć z powodu zbyt jasnych w tej chwili promieni słonecznych..

Rodzaje i odmiany jodły

Wśród dużej liczby gatunków i odmian jodły są rośliny, na które w kulturze jest coraz mniejszy popyt. Oferujemy Ci znajomość najpopularniejszych z nich.

Jodła balsamiczna (Abies balsamea)

rośnie w naturze w Kanadzie i USA, jej zasięg na północy ogranicza się do tundry, a na obszarach górskich można go spotkać na wysokości od 1500 do 2000 m n.p.m. Jest to odporna na cień, mrozoodporna jodła, która niestety nie różni się długowiecznością - żyje nie więcej niż 200 lat. Jest to jodła balsamiczna o wysokości od 15 do 25 m, o grubości pnia 50-70 cm Kora młodych drzew jest gładka, popielato-szara, na starszych korona czerwonobrązowa, spękana. Pąki są żywiczne, zielonkawe z lawendowym odcieniem, jajowate lub kuliste. Igły o długości od 15 do 30 mm, błyszczące, ciemnozielone z liniami szparkowymi wzdłuż całego liścia, tępe lub lekko ząbkowane na szczycie, nie odpadają przez 4-7 lat, po potarciu wydzielają przyjemny zapach. Szyszki są owalno-cylindryczne, 5-10 cm wysokości, 2-2,5 cm szerokości, niedojrzałe mają ciemnofioletowy odcień, dojrzałe stają się brązowe, bardzo żywiczne. Gatunek ten jest uprawiany od 1697 roku. Jodła balsamiczna jest używana do nasadzeń pojedynczych i małych grup. Znane formy:

• Hudsonia - jodła karłowata o szerokiej koronie, bardzo gęstych gałęziach i licznych krótkopędach. Igły są również krótkie, szerokie i płaskie, czarno-zielone na górnej stronie, zielono-niebieskie na dole. W kulturze od 1810 roku;
• Nana - wysokość jodły nie przekracza 50 cm, korona zaokrąglona, ​​do 2,5 m średnicy, gałęzie rozłożyste, poziome, gęste, igły krótkie, gęste, bardzo ciemnozielone, od spodu żółtozielone z dwoma biało-niebieskimi paskami. W kulturze od 1850 roku. Służy do kształtowania tarasów, dachów, ogrodów skalnych.

W kulturze takie formy jodły balsamicznej są również uprawiane jako szare, srebrne, pstrokate, kolumnowe, prostaty i karłowate.

Jodła koreańska (Abies koreana)

rośnie w górach na południu Półwyspu Koreańskiego na wysokości 1800 m npm, tworząc lasy czyste i mieszane. W młodym wieku rośnie bardzo wolno, ale wzrost przyspiesza wraz z wiekiem. Wysokość jodły koreańskiej wynosi około 15 m, średnica pnia od 50 do 80 cm, korona stożkowata, kora młodych drzew gładka, popielata, czasem z fioletowym odcieniem, na starych drzewach kasztan z głębokimi pęknięciami. Pąki są lekko żywiczne, prawie okrągłe, igły są gęste, sztywne, igły w kształcie szabli, z nacięciem u góry, ciemnozielone na górnej stronie i srebrzyste od dołu z dwóch szerokich pasków szparkowych. Szyszki są cylindryczne, długości 5-7 cm, do 3 cm średnicy, w młodym wieku fioletowo-liliowe. Jodła została wprowadzona do Europy w 1905 roku. Pod względem dekoracyjnym ten piękny i odporny na zimę gatunek z dwukolorowymi igłami nie ma sobie równych. To właśnie sadzenie jodły koreańskiej zostało opisane w tym artykule, podobnie jak pielęgnacja jodły koreańskiej była podstawą podrozdziału dotyczącego pielęgnacji roślin z rodzaju jodły. Odmiany jodły koreańskiej:

• Niebieski standard - bardzo podobny pod względem cech do oryginalnej formy, tylko jego szyszki są ciemnofioletowe;
• Brevifolia - wolno rosnąca odmiana o zaokrąglonej, gęstej koronie, ale z luźniejszymi igłami niż u gatunku oryginalnego, bagiennozielona powyżej i białawo-szara poniżej. Szyszki są fioletowe, małe;
• Pikolo - wysokość tylko 30 cm, rozłożysta korona, poziomo, do półtora metra średnicy u dorosłej rośliny. Igły, jak w oryginalnym gatunku.

Jodła kaukaska lub jodła Nordmanna (Abies nordmanniana)

jest gatunkiem endemicznym rasy kaukaskiej, ponieważ występuje w naturze tylko w górach Kaukazu. Drzewo to ma do 60 m wysokości i do 2 m grubości pnia, z gęstą, rozgałęzioną, nisko osadzoną koroną o wąsko stożkowatym kształcie z ostrym wierzchołkiem, który nie jest tak wyraźny w wieku dorosłym. Kora jest gładka, błyszcząca, ale od wieku osiemdziesięciu lat zaczynają się na niej pojawiać głębokie pęknięcia. Pąki są jajowate, prawie bez żywicy. Igły do ​​40 mm długości, do 2,5 mm szerokości, ciemnozielone na górnej stronie, z dwoma białymi paskami na dolnej stronie, na pędach wegetatywnych wierzchołki są ząbkowane, na stożkowatych delikatnie zaostrzone. Szyszki o długości do 20 cm i średnicy do 5 cm w młodym wieku są zielone, w wieku dojrzałym ciemnobrązowe, żywiczne. Ten szybko rosnący gatunek żyje do 500 lat. Znane są takie formy jodły kaukaskiej: wyprostowane, płaczące, złote, złocisto-spiczaste, biało-spiczaste i szare.

Jodła biała (Abies concolor)

- królowa jodły pochodzi z północy Meksyku i południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, gdzie można ją spotkać w kanionach rzecznych i na zboczach gór na wysokości od 2000 do 3000 m npm. Jest to jeden z najbardziej odpornych na suszę gatunków, żyjący przez trzy i pół wieku. Wysokość jednobarwnej jodły wynosi od 40 do 60 m, grubość pnia do 2 m, korona jest stożkowata, raczej gęsta w młodości, znacznie rzadziej występuje w starszym wieku. Stara kora jest popielata, szorstka, cała popękana. Kuliste żywiczne żółto-zielone pąki osiągają średnicę 5 cm, niebieskawo-zielone igły o długości do 7 cm, szerokości do 3 mm, z karbowanym zaokrąglonym wierzchołkiem mają szparkowym linie na górnej i dolnej stronie. Szyszki są owalne, cylindryczne, o długości do 14 cm i szerokości do 5 cm, niedojrzałe fioletowe lub zielone, dojrzałe jasnobrązowe. W kulturze od 1831 roku. Jodła najbardziej efektownie prezentuje się jesienią na tle pożółkłych modrzewi. Najbardziej znane formy dekoracyjne:

• jodła Compact - odmiana krzewu karłowatego o otwartych gałęziach i niebieskich igłach. Czasami nazywa się to Compact Glauk;
• Violacea - szybko rosnące drzewo do 8 m wysokości z szeroką stożkowatą koroną i niebiesko-białymi długimi igłami. Różni się wysoką dekoracyjnością i odpornością na suszę.

Jodła syberyjska (Abies sibirica)

rośnie w północno-wschodniej części Federacji Rosyjskiej wzdłuż wyżyn i dolin rzecznych. Ten odporny na cień gatunek odporny na zimę jest chroniony przez państwo. Jodła syberyjska jest najbardziej znanym przedstawicielem rodzaju. Drzewo to ma do 30 m wysokości z wąską koroną w kształcie stożka. Szara kora, gładka prawie na całej długości pnia, pęka w dolnej części. Igły są wąskie, miękkie, błyszczące, do 3 cm długości, ciemnozielone powyżej i z dwoma białymi paskami poniżej. Szyszki stojące, dojrzałe jasnobrązowe. Odmiany: niebieskie, białe, barwne, wdzięczne i inne.

Oprócz tych opisanych przez nas występuje jodła subalpejska, Frazera, całolistna, o równej łusce, Semyonova, Sachalin, Mayra, wdzięczna, Kefallin lub grecka, wysoka, Vicha, biało-brązowa lub łuskowa, biała lub europejska i Arizona.

Właściwości jodły

Jodła to wyjątkowa roślina nawet wśród drzew iglastych. Jego drewno nie zawiera substancji żywicznych, dlatego służy do produkcji instrumentów muzycznych i budowy statków. Kora jodłowa jest surowcem do cennego balsamu, a do oleju jodłowego używa się igieł i gałęzi. Z igieł i kory przygotowuje się wywar, który obniża kwasowość żołądka, zwiększa wydolność i odporność oraz łagodzi ból zęba.

Żywica jodłowa to dobry środek antyseptyczny stosowany w medycynie ludowej do smarowania ran, skaleczeń, otarć i owrzodzeń. Pierwsi osadnicy w Ameryce i jej rdzenni mieszkańcy szeroko stosowali żywicę jodłową, która ma przyjemny smak, do celów leczniczych: była stosowana w leczeniu zapalenia oskrzeli, kaszlu, bólu gardła, a nawet gruźlicy, a także raka, czerwonki, zapalenia ucha środkowego, zapalenia błon śluzowych i niektórych chorób układu moczowo-płciowego (np. , rzeżączka i infekcje pochwy), szkorbut, reumatyzm, bóle mięśni i stawów.

Leki zawierające wyciąg na bazie soku z komórek jodły stosowane są w leczeniu reumatyzmu, procesów zapalnych, chorób zakaźnych, przewlekłej i ostrej niewydolności serca. Zużycie soku z jodły:

• stymuluje tworzenie krwi;
• wzmacnia układ odpornościowy, przywraca funkcję ochronną organizmu;
• ma działanie przeciwzapalne w leczeniu chorób płuc;
• służy jako profilaktyka raka i chorób układu krążenia;
• zapobiega rozwojowi nadciśnienia;
• poprawia funkcjonowanie narządów wydalniczych;
• normalizuje żołądek i jelita;
• uzupełnia niedobory witamin, mikro- i makroelementów w organizmie;
• chroni przed skutkami promieniowania;
• łagodzi stres, działa antyoksydacyjnie i zwiększa odporność organizmu na niekorzystne czynniki środowiskowe.

Sok jodłowy trafia do sprzedaży w postaci fito-koktajli, które są już gotowe do spożycia oraz w postaci naturalnej - płyn ten można spożywać wewnętrznie tylko w postaci rozcieńczonej.

Olejek z jodły pomaga nawet w przypadkach, gdy różne leki chemioterapeutyczne są bezsilne, na przykład spowalnia, a nawet zatrzymuje wzrost komórek rakowych. Olejek natychmiast dostaje się do krwiobiegu i gromadzi się w ognisku choroby, omijając narządy trawienne, co oznacza, że ​​nie ulega rozkładowi. Jego składnikiem bojowym jest kamfora. Olejek jodłowy to uniwersalny środek w medycynie o działaniu bakteriobójczym, antyseptycznym, przeciwbólowym, przeciwzapalnym, tonizującym, łagodzącym i tonizującym. Znajduje szerokie zastosowanie nie tylko w medycynie, ale także w kosmetologii do leczenia trądziku, liszaja, czyraków, usuwania obrzęków, wygładzania zmarszczek, likwidacji zwiotczenia skóry, brodawek i innych problemów skórnych.

Używanie jodły i narkotyków z niej wymaga przestrzegania pewnych zasad: podczas leczenia konieczne jest zaprzestanie picia napojów alkoholowych, nawet słabych, ponieważ alkohol niweluje działanie narkotyków. Odmów przyjmowania preparatów jodłowych, jeśli uznasz, że nie tolerują one twojego organizmu. Nie można leczyć jodłą u pacjentów z epilepsją, zapaleniem żołądka lub wrzodem żołądka z patologią nerek. Jest to przeciwwskazane u kobiet w ciąży i karmiących, a także dzieci. Niewłaściwe stosowanie leków lub naruszenie dawkowania może spowodować reakcję alergiczną. Jeśli na skórze wystąpi świąd, obrzęk i czerwone plamy, lepiej przerwać przyjmowanie leku. Jeśli nie wiesz, jak zareaguje Twój organizm na jodłę, przeprowadź test: nanieś 10-15 kropli oleju lub soku na wierzch dłoni lub nogi i dokładnie wmasuj w skórę. Jeśli w ciągu najbliższych dwóch do trzech dni alergia nie pojawi się, możesz zażyć lek, ale koniecznie skonsultuj się z lekarzem w sprawie dawkowania.